Rus Sefiri (İstanbul Büyükelçisi) İgnatiyef’in hatıralarından; 1821 Rum isyanının planlayıcısı Patrik Gregoryus’un Rus Çarı Aleksandr’a yazdiği mektup.
”Türkleri maddeten ezmek ve yıkmak imkansızdır.Çünkü Türkler müslüman oldukları için çok sabırlı ve mukavemetli insanlardır. Gayet mağrur ve izzet-i iman sahibidirler. Bu hasletleri, dinlerine bağlılıklarından, kadere rıza göstermelerinden, ananelerinin kuvvetinden, idarecilerine (devlet adamlarına, komutanlarına, büyüklerine) olan itaat duygularından gelmektedir. Türkler zekidir ve kendilerini müspet yolda yönetecek reislere sahip oldukları müddetçe de çalışkan ve gayet kanaatkardırlar. Onların bütün meziyetleri, hatta kahramanlık duyguları, geleneklerine bağlılıklarından, ahlak güzelliğinden ileri gelmektedir. Türklerde önce itaat duygusunu kırmak ve manevi bağlarını parçalamak, dini metanetlerini zayıflatmak gerekir. Bunun en kısa yolu, milli gelenek ve dinlerine uymayan yabancı fikir ve hareketlere alıştırmaktır. Maneviyatları sarsıldığı gün, Türklerin kendilerinden şeklen çok kudretli, kalabalık ve zahiren hakim kuvvetler önünde zafere götüren asıl kudretleri sarsılacak ve onları maddi vasıtaların üstünlüğü ile yıkmak mümkün olabilecektir.”
Türklerin yöneticilere olan bağlılık duygusunu tespit edenler bu nedenle Türkiye’de sürekli yönetici üzerinde çalışma yapmışlar, milleti ile yabancılaşan unsurların devlet yönetiminde olmasına çaba sarfetmişlerdir. Türk mileti’nin dış ve iç düşmanlarınca tahrip edilmek istenen Yüksek Türk kültürü ve ahlakıdır….
